بررسی نیاز رویشگاهی چتنه (Juniperus foetidissima) در ارسباران (استان آذربایجان شرقی)

پژوهش پیش‌رو به‌منظور شناخت نیاز رویشگاهی گونه چتنه (Wild. Juniperus foetidissima) در جنگل‌های ارسباران انجام شد. مساحت منطقه مورد مطالعه 15000 هکتار بود که شامل زیرحوضه ستن‌چای از حوضه کلیبرچای به مساحت 13335هکتار و قسمتی از حوضه ایلگنه‌چای به مساحت 665 هکتار می‌باشد. در منطقه مورد نظر در داخل شکل‌های مختلف زمین‌ و در جهت‌های جغرافیایی متفاوت، 14 قطعه‌نمونه انتخاب شد. در داخل هر یک از قطعات نمونه فاکتورهای اکولوژیکی منطقه نظیر جهت دامنه، ارتفاع از سطح دریا، بافت خاک، میزان NPK، درصد کربن آلی، درصد مواد خنثی شونده، pH، EC و درصد گل اشباع و برخی مشخصات کمی (قطر و ارتفاع) درختان اندازه‌گیری شد. در منطقه مورد مطالعه، انتشار گونه چتنه در محدوده ارتفاعی 610 تا 1410 متر بالاتر از سطح دریا بود. بافت خاک لومی، لومی- رسی تا رسی بود و میزان ماده آلی آن از 1/4 تا 3/74 درصد متغیر بود. اسیدیته خاک رویشگاه‌های چتنه در ارسباران از 7/1 تا 7/8 متغیر است که نشان‌دهنده خنثی تا قلیایی بودن این خاک‌ها می‌باشد. قطر برابر سینه پایه‌ها بین 3 تا 24/5 سانتی‌متر در شکل‌های مختلف زمین در نوسان بود. بلندترین پایه‌های چتنه اندازه‌گیری شده با ارتفاع 12 متر در جهت جنوب شرقی و شرقی قرار داشتند. نتایج تجزیه به مؤلفه‌های اصلی (PCA) نشان داد که فاکتورهای درصد شن، درصد رس و میزان پتاسیم با مؤلفه یک و فاکتورهای اسیدیته، میزان مواد آلی و فسفر با مؤلفه دو همبستگی بیشتری داشتند و به‌ترتیب بیانگر خصوصیات فیزیکی و شیمایی رویشگاه‌های مورد بررسی هستند.